اساسنامه‌ی جایزه‌ی ادبی روزی روزگاری
فصل ۱
تعاریف، اهداف، کلیات
ماده ۱ جایزه‌ی ادبی روزی روزگاری، جایزه‌یی است که با هدف کمک به ارتقاء آفرینش داستانی و کتاب‌خوانی و منحصراً با پشتیبانی مادی بخش خصوصی، در اردیبهشت هر سال، به بهترین کتاب‌هایی تعلق می‌گیرد که در سال قبل، در چهار زمینه‌ی آفرینش داستان کوتاه فارسی، آفرینش رمان فارسی، اثر داستانی غیرایرانی و ادبیات نمایشی، برای نخستین بار در ایران منتشر شده باشند و گذشته از ارزش ادبی قابلیت بالقوهی جلب مخاطب عام و کمک به ارتقاء سطح کتاب‌خوانی را داشته باشند.
تبصره ۱ به پیشنهاد هر یک از ارکان جایزه و تصویب دبیر و هیئت امنای جایزه، موضوع جایزه می‌تواند به بخش‌های جدیدتری گسترش یابد.
تبصره ۲ آثار دبیر، اعضای دبیرخانه، داوران و اعضای کمیته‌های فنی جایزه به هیچ‌وجه نمی‌تواند وارد جایزه شود مگر در موارد زیر:
– در صورتی که صاحب اثر دبیر، یکی از داوران یا هر یک از اعضای هریک از اعضای کمیته‌های فنی جایزه باشد، از جایزه استعفا داده باشد و سه سال تمام از استعفای او گذشته باشد.
– در صورتی که صاحب اثر هریک از اعضای دبیرخانه باشد، از جایزه استعفا داده باشد و یک سال تمام از استعفای او گذشته باشد.
تبصره ۳ در صورتی که یکی از برندگان، جایزه‌ی خود را نپذیرد، آثار بعدی او دیگر حق حضور در جایزه‌ی ادبی روزی روزگاری را نخواهند داشت و در صورتی که جایزه‌ی ادبی دیگری به نشانه‌ی همبستگی با جایزه‌ی ادبی روزی روزگاری، آثار نویسنده‌ی مزبور را از داوری خود حذف کند، جایزه‌ی روزی روزگاری نیز به نشانه‌ی همبستگی، آثار نویسنده‌یی که آن جایزه را نپذیرفته، از فهرست داوری خود حذف خواهد کرد.
تبصره ۴ از لحظه‌یی که نویسنده یا نویسندگان مورد اشاره‌ی تبصره‌ی ۳ فوق برای دریافت جایزه‌ی خود به دبیرخانه‌ی جایزه مراجعه کند، ممنوعیت موضوع تبصره‌ی ۳ ملغی می‌شود.
ماده ۲ علاوه بر جایزه‌های موضوع ماده‌ی ۱، جایزه‌ی ادبی روزگاری روزگاری می‌تواند هر سال به پیشنهاد هیئت داوران یا دبیر جایزه از بزرگان و پیش‌کسوتان هر کدام از چهار رشته‌ی یادشده یا رشته‌هایی که بعداً اضافه خواهند شد، با اهدای لوح و برگزاری سخنرانی بزرگداشت در هنگام برگزاری مراسم، تجلیل کند و هم‌چنین در طول سال، برای بحث دقیق‌تر راجع به آثاری که در طول سال نشر می‌یابند، نشست‌هایی را با حضور داوران و کارشناسان برگزار کند.
ماده ۳ تحقق هدف جایره از رهگذر اهدای لوح و تندیس و بهره‌گیری از ابزارهای تبلیغاتی خواهد بود.
تبصره ۱ تهیه و تدوین و اهدای لوح‌ها و تندیس‌ها و بهره‌گیری از ابزارهای تبلیغاتی به شرحی خواهد بود که در «آیین‌نامه‌ی تهیه و تدوین و اهدای لوح‌ها و تندیس‌های جایزه‌ی ادبی روزی روزگاری» آمده که جزء لاینفک اساسنامه‌ی جایزه‌ی ادبی روزی روزگاری است.
تبصره ۲ تنها مرجع صالح برای تصویب و تغییر احتمالی «آیین‌نامه‌ی تهیه و تدوین و اهدای لوح‌ها و تندیس‌های جایزه‌ی ادبی روزی روزگاری»، هیئت امنای جایزه است.
فصل۲
ارکان جایزه
ماده ۴ ارکان جایزه به‌ترتیب عبارت‌اند از:
– هیئت امنای جایزه،
– دبیرخانه‌ی جایزه،
– هیئت داوران جایزه،
– کمیته‌های فنی.
ماده ۵ هیئت امنا عالی‌ترین رکن جایزه است و چهار عضو اولیه‌ی هیئت امنای جایزه‌ی ادبی روزی روزگاری به‌ترتیب حروف الفبا عبارت‌اند از:
– خانم پروین سلاجقه،
– آقای عنایت سمیعی،
– آقای رضا سیدحسینی،
– خانم مهشید نونهالی.
تبصره این عده اعضای اولیه‌ی هیئت امنایند و هیئت امنا می‌تواند اعضای خود را به هر تعداد که لازم بداند افزایش دهد.
ماده ۶ هیئت امنا تصمیم‌های خود را به اکثریت مطلق آراء (نصف + ۱) می‌گیرد.
ماده ۷ تغییر ترکیب هیئت امنای جایزه فقط با استعفا یا فوت هر یک از اعضا صورت می‌گیرد و تنها مرجع صالح برای تعیین جانشین عضو مستعفی یا متوفی، اعضای باقی‌مانده‌ی هیئت امنا خواهند بود.
ماده ۸ عضویت در هیئت امنا داوطلبانه و رایگان بوده، وجهی به اعضای هیئت به‌عنوان حق عضویت یا از بابت وظایفی که بر عهده می‌گیرند تعلق نخواهد گرفت.
ماده ۹ وظایف هیئت امنا عبارت است از:
– نظارت بر حسن اجرای جایزه از لحاظ سلامت و صحت آرای داوری و هزینه‌های جایزه،
– تصویب هرگونه تغییر در اساسنامه و «آیین‌نامه‌ی تهیه و تدوین و اهدای لوح‌ها و تندیس‌های جایزه‌ی ادبی روزی روزگاری»،
– تعیین دبیر جایزه.
ماده ۱۰ نشست هیئت امنا به دو صورت عادی (در نه ماه اول پس از اعطای جایزه) و فوق‌العاده (به درخواست دبیر یا هر یک از امنا به‌فاصله‌ی حداکثر یک ماه از تاریخ درخواست) بوده، حضور اکثریت اعضا برای رسمیت آن کافی است.
تبصره در صورتی که به‌تشخیص دبیر یا هریک از امنا، تعداد اعضای هیئت امنا به عددی برسد که برگزاری نشست عادی سالانه با حضور همه‌ی اعضا عملاً دشوار باشد، دبیر مکلف به دعوت برای نشست فوق‌العاده‌ی هیئت امناست و این نشست نسبت به تعیین یک هیئت مدیره از جانب اعضای هیئت امنا برای انجام وظیفه‌ی نظارتی آتی، مدت اعتبارنامه‌ی اعضای آن و اختیاراتی که در صلاحیت این هیئت است تصمیم‌های مقتضی را خواهد گرفت.
ماده ۱۱ اعضای دبیرخانه‌ی جایزه عبارت‌اند از دبیر جایزه و فرد یا افرادی که دبیر برای حسن اجرای جایزه لازم بداند.
ماده ۱۲ دبیر نه به‌عنوان دبیر جایزه و نه از بابت وظایفی که بر عهده دارد، دستمزدی دریافت نخواهد کرد، اما می‌تواند برای سایر اعضای دبیرخانه از بابت کارهایی که انجام می‌دهند، دستمزد تعیین کند.
ماده ۱۳ وظایف دبیرخانه عبارت است از تنظیم بودجه‌ی جایزه، تعیین دستمزد داوران و انجام کلیه‌ی امور اجرایی، اداری و مالی جایزه اعم از تهیه و خرید کتاب‌های شرکت‌کننده در جایزه و توزیع آن‌ها در میان داوران، پرداخت دستمزد داوران و سایر هزینه‌های داوری، تصمیم‌گیری در مورد محل و تاریخ برگزاری مراسم، سفارش لوح‌ها و تندیس‌های جایزه و پرداخت هزینه‌های مربوطه، برگزاری مراسم جایزه و پرداخت کلیه‌ی هزینه‌های مربوطه اعم از چاپ کارت و بروشور و فراخوان و پوستر و سالن و پذیرایی و عکاسی و فیلمبرداری و غیره و کلاً سایر امور اجرایی، اداری و مالی جایزه.
ماده ۱۴ دبیر جایزه مسئول حسن اجرای جایزه از لحاظ سلامت و صحت آرا بوده، نمایندگی جایزه را در برابر اشخاص ثالث و افکار عمومی بر عهده دارد.
ماده ۱۵ وظایف دبیر عبارت است از:
– دریافت کمک‌های مادی بخش خصوصی و تنظیم بودجه بر اساس کمک‌های دریافتی یا تعهدشده‌ی حامیان مادی جایزه،
– سرند کتاب‌های منتشرشده در طول سال از لحاظ برخورداری از شرایط عینی شرکت در جایزه به شرح ماده‌ی ۱ اساسنامه‌ی حاضر،
– تعیین دستمزد داوران و تعیین اعضای اولیه‌ی هیئت داوران،
– سخنگویی جایزه در برابر افکار عمومی،
– اداره‌ی دبیرخانه و تعیین دستمزد احتمالی هر کدام از اعضای آن و نیز سایر افرادی که برای انجام امور مشخص تعیین می‌کند،
– تنظیم گزارش مالی جایزه و ارائه‌ی آن به هیئت امنا برای تصویب تا حداکثر نه ماه پس از برگزاری مراسم جایزه،
– تصمیم‌گیری در مورد لوح‌ها و تندیس‌های دبیرخانه (به شرح «آیین‌نامه‌ی تهیه و تدوین و اهدای لوح‌ها و تندیس‌های جایزه‌ی ادبی روزی روزگاری») و روش شناسایی برندگان لوح‌ها و تندیس‌های دبیرخانه،
– تصمیم‌گیری در مورد تعداد جایزه‌ها و شکل جایزه‌ها (لوح یا تندیس)،
– تصمیم‌گیری در مورد کلیه‌ی اموری که بر وفق اساسنامه‌ی حاضر در صلاحیت انحصاری هیئت امنا یا هیئت داوران نباشد.
تبصره دبیر جایزه می‌تواند انجام تمامی یا بخشی از وظایف خود را به افراد دیگری به‌عنوان اعضای دبیرخانه محول کند، اما تفویض وظایف چیزی از مسئولیت او نخواهد کاست.
ماده ۱۶ هیئت داوران تنها مرجع برای تعیین برندگان جایزه‌های هر دوره‌ی روزی روزگاری منحصراً از میان کتاب‌هایی است که در سال قبل، به زبان فارسی، در رشته‌های یادشده در ماده‌ی ۱ اساسنامه و تبصره‌ی آن، در ایران منتشر شده باشند.
ماده ۱۷ تعداد اعضای هیئت داوران شش نفر (سه زن و سه مرد) است.
ماده ۱۸ اعضای اولیه‌ی هیئت داوران توسط دبیر جایزه انتخاب می‌شوند.
ماده ۱۹ هیچ داوری قابل عزل نیست مگر به درخواست اکثریت داوران و تصویب دبیر جایزه یا درخواست دبیر یا هیئت امنا و تصویب اکثریت مطلق داوران که همان اکثریت نسبی است (داوری که برکناری او درخواست شده نیز حق رأی خواهد داشت). به‌جز در این مورد خاص، ترکیب هیئت داوران فقط با استعفا یا فوت یکی از داوران قابل تغییر است.
۱-۱۹) در صورت استعفای یک داور، هیئت داوران جانشین او را حداکثر ظرف مدت یک ماه پس از اعلام استعفا به دبیر جایزه، با شرکت داور مستعفی که تا تعیین جانشین خود هم‌چنان حق رأی خواهد داشت، به اکثریت مطلق آراء که همان اکثریت نسبی است و با رعایت ماده‌ی ۱۶ اساسنامه‌ی حاضر، تعیین خواهد کرد.
۲-۱۹) در صورت فوت یا عزل یک داور، داوران باقی‌مانده جانشین او را حداکثر ظرف یک ماه، به اکثریت مطلق آرا و با رعایت ماده‌ی ۱۶ اساسنامه‌ی حاضر، تعیین خواهند کرد.
۳-۱۹) در صورت عدم حصول نتیجه در مدت اعلام شده، داور جانشین توسط دبیر جایزه از میان نامزدهای پیشنهادی هیئت داوران تعیین خواهد شد.
ماده ۲۰ داوران در داوری از آزادی و استقلال کامل برخوردار و فقط ملزم به رعایت اساسنامه‌ی حاضرند. هر داور در تک‌تک آرای خود و در هر یک از مرحلههای داوری، رأی آزاد و مستقل خود را به دبیر جایزه اعلام می‌کند و دبیر رأی او را عیناً منظور خواهد کرد بی‌آن‌که داور موظف یا ملزم به توضیح یا توجیه دلایل رأی خود نه برای دبیر، نه برای هیئت امنا و نه برای دیگر داوران جایزه باشد.
تبصره چه در این مرحله و چه در سایر مرحلههای نظرخواهی از داوران، حضور فیزیکی هیچ داوری ضروری نیست و اعلام نظر می‌تواند به هر وسیله‌ی ارتباطی صورت گیرد (اس.ام.اس.، پیام الکترونیکی، پیام تلفنی و غیره).
فصل ۳
شیوه‌ی ورود کتاب‌ها به داوری
ماده ۲۱ هر کتابی که در هر یک از رشته‌های یادشده در ماده‌ی ۱ اساسنامه‌ی حاضر، در هر سال، برای نخستین بار در ایران منتشر شده باشد، شرایط بالقوهی ورود به جایزه‌ی همان سال را دارد. ملاک تشخیص زمان چاپ، اطلاعات مندرج در شناسنامه‌ی کتاب خواهد بود.
تبصره ۱ این ملاک شامل کتاب‌های چاپ مکرر نمی‌شود و در مورد این‌گونه کتاب‌ها زمان واقعی نخستین چاپ لحاظ می‌شود.
تبصره ۲ در مورد ادبیات نمایشی، متن‌هایی نیز که در یک سال برای نخستین بار در ایران بر صحنه رفته باشند شرایط بالقوهی ورود به جایزه‌ی همان سال را دارند[۱].
ماده ۲۲ کتاب‌هایی که دارای شرایط بالقوهی ورود به جایزه‌اند می‌توانند از دو طریق در داوری حضور پیدا کنند:
۱-۲۲) ارسال مستقیم نویسنده، مترجم یا ناشر در شش نسخه به دبیرخانه‌ی جایزه،
۲-۲۲) تهیه‌ی مستقیم از بازار کتاب بر اساس فهرست‌های رسمی انتشار کتاب یا به پیشنهاد هر یک از داوران(در مورد داستان کوتاه و رمان فارسی).
ماده ۲۳ دبیرخانه از میان کتاب‌هایی که شرایط بالقوهی ورود به جایزه را دارند، آن کتاب‌هایی را که برخوردار از شرایط عینی تشخیص دهد، برای داوری در اختیار داوران قرار می‌دهد.
تبصره چنان‌چه در یک سال، تعداد کتاب‌های نشریافته در یک رشته و بهره‌مند از شرایط عینی ورود به جایزه کم‌تر از ۲۲ عنوان باشد و اکثریت داوران تشخیص دهند که شرایط لازم از لحاظ کیفی وکمی برای رقابت سالم در آن رشته وجود ندارد، مراتب را به دبیر اطلاع می‌دهند و در صورت تصویب اکثریت اعضای هیئت امنا، جایزه در آن سال در آن رشته‌ی خاص برگزار نخواهد شد.
ماده ۲۴ منظور از «شرایط عینی» در ماده‌ی ۲۳، عبارت است از:
۱-۲۴) برای مجموعه‌داستان و رمان ایرانی، همان دو شرط مندرج در ماده‌ی ۱ اساسنامه‌ی حاضر، یعنی «ارزش ادبی به‌اضافه‌ی قابلیت بالقوهی جلب مخاطب عام»،
۲-۲۴) برای آثار ترجمه‌شده‌ی غیرایرانی، تأیید صحت ترجمه و معرفی توسط کمیته‌ی فنی مرکب از شش مترجم ذی‌صلاح که دبیرخانه تعیین می‌کند.
۳-۲۴) برای ادبیات نمایشی، کتاب‌ها و متن‌هایی که برای نخستین بار در طول سال منتشر یا بر صحنه رفته باشند و توسط کمیته‌ی فنی مرکب از شش نویسنده یا کارگردان ذی‌صلاح تئاتر که دبیرخانه تعیین می‌کند[۲].
ماده ۲۵ در مورد مجموعه‌داستان یا رمان ایرانی و فقط در این دو مورد، هر یک از داوران می‌تواند مستقل از نظر دبیرخانه، هر اثری را که شخصاً برخوردار از شرایط عینی می‌داند، وارد جایزه کند. در این صورت، دبیرخانه کتاب مزبور را به تعداد نسخه‌ی مورد نیاز تهیه می‌کند و در اختیار داوران قرار می‌دهد[۳].
ماده ۲۶ در مورد آثار ترجمه‌شده و ادبیات نمایشی، تنها مرجع صالح برای تشخیص برخورداری اثر از «شرایط عینی»، کمیته‌های فنی موضوع ماده‌ی ۲-۲۴ و ۳-۲۴ است و داوران، اثر برتر را منحصراً از میان آثاری انتخاب خواهند کرد که هیئت یادشده معرفی می‌کند.
فصل ۴
آیین‌نامه‌ی داوری
ماده ۲۷ آیین‌نامه‌ی داوری به شیوه‌یی است که در «شیوه‌نامه‌ی داوری جایزه‌ی ادبی روزی روزگاری» تعیین شده و جزء لاینفک اساسنامه‌ی حاضر است.
تبصره آیین‌نامه‌ی داوری و تغییرات بعدی آن نیاز به تأیید هیئت امنا ندارد و تأیید اکثریت داوران و دبیر جایزه برای رسمیت داشتن آن کافی است.
فصل ۵
موضوع‌های متفرقه
ماده ۲۸ اساسنامه‌ی حاضر در ۲۸ ماده و ۱۳ تبصره در بهمن ۱۳۸۶ به تصویب هیئت امنا رسید و تغییرات و اصلاحات بعدی آن نیز پس از تصویب شفاهی، در آذر ۱۳۸۷ توسط اعضای هیئت توشیح شد.
